Abidin Dino (1913-1993) Ressam-Yazar

[Mc Zindan Ankara Style]

Abidin Dino, 23 Mart 1913'de İstanbul'da dünyaya
geldi. Aynı yıl ailesi Cenevre'ye yerleşince 12 yaşına kadar burada
büyüyen Dino, 1. Dünya Savaşı'nın ardından İstanbul'a döndü. Robert
Koleji'nde başladığı eğitimini resim ve karikatüre duyduğu ilgi
nedeniyle yarıda bıraktı. Aynı zamanda edebiyat'la da ilgilen Dino, o
dönemde abisi Arif Dino'nun da desteğiyle kendini tamamen sanata adadı.



Yarın Gazetesi'nde
desenleri ve ilk kez 1931'de Artist adlı dergide de yazıları yayınlanan
Dino, yaptığı herşeyde yeniliğin peşindeydi. 1931 ve 1932 yılları
arasında Esrarkeşler ve Parmak İstifleri adlı dizileri gerçekleştiren
Abidin Dino, Pertev Naili Boratav'ın Türk Masalları ve Nâzım Hikmet'in
Kuvayi Milliye adlı eserlerini resimledi.

1933'te
D Grubu topluluğunu diğer ressamlar Nurullah Berk, Cemal Tollu, Zeki
Faik İzer, Elif Naci ve heykeltraş Zühtü Müritoğlu ile birlikte kuran
Dino, yine yenilik peşindeydi. Bu toplulukta düşünce yanı ağır basan
resimler yapmayı amaçladılar ve meydana getirdikleri eserlerle birçok
sergi açtılar.

Aynı yıl
SSCB'li yönetmen Sergay Yutkeviç'in Türkiye'nin Kalbi Ankara filmini
çekmek için Türkiye'ye geldiği sırada, Dino'nun resimlerini gördü ve
Mustafa Kemal ATATÜRK'ün de ricasıyla, o'nu Leningrad'a davet etti.
Böylece 1934'de sinema eğitimi almak için gittiği Leningrad'da
dekoratör ve ressam olarak Yutkeviç'in çalışmalarına katıldı ve onun
yönettiği Madenciler adlı filmde çalışma imkanı buldu. Abidin Dino,
geçen üç yılın ardından, 2. Dünya Savaşı'nın çıkmasıyla oradan ayrıldı
ve bir süre Londra'da yaşadıktan sonra, Paris'e gitti ve burada
çalışmalarda bulundu. Yine ressam ve dekoratör olarak çalıştığı bu
dönemde Pablo Picasso, Tristan Tzara, Eisentein, Andre Malraux ve
Gertrude Stein gibi önde gelen sanatçılarla da yakınlıklar kurdu.

1939'da
İstanbul'a döndüğü sıralarda yoksul insanlara ve balıkçılara olan
ilgisinin üzerine, onun gibi düşünen sanatçılarla birlikte 1941'de
Liman Grubu diye anılan Yeniler Topluluğu'nu kurdu. Liman çevresindeki
balıkçıların resimlerinden oluşturularak açılan sergi büyük ilgi gördü.
Aynı dönemde bir yandan da siyasal çalışmalarda bulunan Dino, İstanbul
Sıkıyönetim Komutanlığı tarafından Mecitözü'ne, ardından da Adana'ya
sürgüne gönderildi. Dino, 1943 yılında Kenanpaşazade Sait Bey'in oğlu
olan Osmanlı Bankası Resmi İşler Müdürü Asım Bey'in kızı dilci, öğretim
üyesi, çevirmen ve yazar olan Güzin Dino (Dikel) ile evlendi. Adana'da
yaşadığı dönemde, resimlerinde pamuk işçilerini işleyen Dino, "Kel"
adını verdiği bir oyun yazdı, "Türk Sözü" isimli bir gazete yönetti ve
1950 yılında "Çingeneler" adında bir film de senaryosu yazdı.

Sürgün
yıllarının ardından İstanbul'a dönen Dino, "İkinci Dünya Savaşı" adlı
diziyi gerçekleştirdi ve 1952 yılında tamamen Paris'e yerleşti.
Amerika, Fransa ve Cezayir'de sergiler açmasının ve karma sergilere
katılmasının yanısıra, bir dönem Fransa Plastik Sanatlar Birliği'nin
Onur Başkanlığı'nı yaptı ve New York Dünya Sergisi'nin Sanat
Danışmanlığı'nı yürüttü. İki yıl sonra eşi de Paris'e yerleşti. Güzin
Dino, Paris'teki Ulusal Bilim Merkezi'nde çalıştı ve Doğu Dilleri
Enstitüsü'nde öğretim üyeliği yaptı.

Dino,
tek bir konuyu ele alarak yaptığı resimlere, "İşkence" (1955), "Atom
Korkusu" (1955), "Uzun Yürüyüş" (1955), "Uzay" (1959), "Adalar"
(1964-65), "Savaş ve Barış" (1966), "Çıplaklar" (1976) gibi isimler
vererek onları sergiledi. Aynı yıllarda, Yaşar Kemal'in "Deniz Küstü"
(1978) adlı romanını, İlhami Bekir'in "Unuttum" (1979) ve Melih Cevdet
Anday'ın "Tanıdık Dünya" (1984) adlı şiir kitaplarını da resimledi.
Dino, 1966 yılında da yönetmenliğini yaptığı "Golemata Voda" adlı
belgesel film ile, Flaherty Ödülü'nü kazandı.

Abidin
Dino, 7 Aralık 1993 günü, 80 yaşındayken Paris'te Villejuif
Hastanesi'nde vefat etti. Dino'nun cenazesi İstanbul'a getirildi ve
Aşiyan Mezarlığı'nda toprağa verildi.

Ölümünün
ardından "Kültür, Sanat ve Politika Üstüne Yazılar" adı altında, Kısa
Hayat Öyküsü, Kel ve Verese adlı oyunları, Eller, Pera Palas, Sinan
adlı anlatıları ve 1938-1993 yılları arasında yazdığı yazılar
yayımlandı. Eşi Güzin Dino'nun da Gel Zaman Git Zaman - Abidin Dino'lu
Yıllar adlı bir kitabı bulunmaktadır.
KİŞİSEL SERGİLERİ






google_protectAndRun("ads_core.google_render_ad", google_handleError, google_render_ad);



1955 Galerie Kleber, Paris 1955 Galerie
Camille Renaud, Paris 1956 Galerie La Demeure, Paris 1957 Cadan
Gallery, New York 1958 Picasso Müzesi, Antibes 1959 Galerie Schoeller,
Paris 1960 Galerie Deent, Amsterdam 1962 Galerie Partis Pris, Grenoble
1964 Galerie Spisovatele, Prag 1964 Galerie Ritter, Zürih 1964 İbn-i
Haldun Müzesi, Cezayir 1964 Galerie Casanova, Paris 1965 Scott-Faure
Gallery, La Jolla, California 1966 Dom Pisatili Galerisi, Moskova 1968
Galerie Henriette Gomez, Paris 1969 Galerie Deent, Amsterdam 1970
Galeri 1, İstanbul 1971 II Poliedro Galeria, Roma 1972 Galerie Leonardo
da Vinci, Potenza 1972 Galerie Estève, Paris 1976 Çıplaklar, Palais
Municipale, Saint-Paul de Vence 1977 Doksan Çiçek/Dokunsan Çiçek ,
Vakko Sanat Galerisi, Ankara 1978 Siloghi Galerisi, Atina 1978 Galerie
Le Scriptorium, Paris 1978 Vakko Sanat Galerisi, Ankara/İzmir 1979
Deniz Küstü, Vakko Sanat Galerisi, Ankara/İzmir 1979 Bedri Rahmi
Galerisi, İstanbul 1980 Türkay Sanat Galerisi,Stuttgart 1980 Galerie
dans la Galerie, Paris 1980 Galerie Place Beauvau, Paris 1981 Adalar,
Bedri Rahmi Galerisi, İstanbul 1981 Adalar, Vakko Sanat Galerileri 1981
Adalar, Saint-Germain en Laye 1982 Galerie Praestasgaarden, Danimarka
1983 Günümüz Türk Sanatı, Fondation Corrente, Milano 1983 Vakko Sanat
Galerisi, İstanbul/Ankara 1984 El, Galeri Nev, Ankara 1985 Urart Sanat
Galerisi,İstanbul/Ankara 1985 Pamukbank Suadiya Sanat Galerisi,
İstanbul 1986 Yalınlar, Galerie Espace Pont Neuf, Paris 1986 Bu Dünya,
Galeri Nev, Ankara 1987 Bu Dünya, Galeri Nev, İstanbul 1988 Jacques L.
Jourdan-Jopie, Paris 1988 Garanti Sanat Galerisi, İstanbul 1988 Acıyı
Çizmek, Vakko Sanat Galerisi, İstanbul/Ankara 1988 Yalınlar, Galeri
Nev, Ankara 1989 Galerie Vieille du Temple, Paris 1989 Antibes
Resimleri-Açılar-Pencereler, Galeri MD, İstanbul 1990 Çiçekleme, Galeri
Nev, Ankara/İstanbul 1990 Musée de la Céramique, İtalya 1991 Galerie
Bussola, Turin 1992 Yüzler, Galeri Vieille du Temple, Paris 1993 Ak la
Ka ra, Galeri Nev, Ankara/İstanbul; Kızılkule,Antalya 1993 HP Galerisi,
Lefkoşa 1994 1. Ölüm Yıldönümü Sergisi, Galeri Nev, İstanbul 1996 Üç
Şehir: Antibes, İstanbul, Paris, YKB Galerileri, İstanbul /Adana /
İzmir 1997 Abidin Dino'yu Anma Sergisi, Fransız Kültür Merkezi, İzmir
1997 Galerie Vieille du Temple, Paris 1999 Kafalar, Galeri Nev,
İstanbul 2001 Bir Desen Ustası, Garanti Bankası Sanat Galerisi,
İstanbul 2001 Art Shop, İzmir (Galeri Nev'in katkılarıyla) 2003 El
Mikrocerrahi ve Ortopedi Travmatoloji Hastanesi, İzmir (Galeri Nev'in
katkılarıyla) 2003 Milli Reasürans Galerisi, İstanbul 2003 Yapı Kredi
Kasım Taşkent Galerisi 2003-2004 Onuncu Ölüm Yıldönümü Anısına,
"Güzin'in Abidinleri", Galeri Nev Ankara/İstanbul

KATILDIĞI KARMA SERGİLER



1952
16. Venedik Bienali 1954-1962 Salon de Mai, Paris 1964 Türk Sanatçılar
Sergisi, Musée de l'Art Moderne de la Ville, Paris 1976 7 Türk Ressam,
Centre Culturel, Venissieux 1977 Siloghi Galerisi, Atina 1979 Poésie
Murale, Bourges 1979 5 Türk Ressamı, Türkay Sanat Galerisi, Stuttgart
1982 Bugünün Türk Ressamları, Fondation Corrente, Milano 1982 Henry
Thomas Foundation, Musée de l'Art Moderne de la Ville, Paris 1983 İnsan
Görüntüsü, Galerie Sculptures, Paris 1983 d Grubu 50. Yıl Resim ve
Heykel Sergisi, Garanti Sanat Galerisi, İstanbul 1986 Çağdaş Türk
Plastik Sanatları Sergisi, Ankara 1987 1. Uluslararası İstanbul Bienali
1989 Jacques L. Jourdan-Jopie, Paris 1989 İslam Dünyasında Çağdaş
Sanat, Barbican Centre, Londra 1990 10. Uluslararası Sanat Fuarı,
Galeri Nev ,1940 Kuşağı, Tem Sanat Galerisi, İstanbul ,1940 d
Grubu'ndan Bir Kesit, Şekerbank Sanat Galerisi, Ankara ,1940
Paristanbul, Cité International des Arts, Paris 1991 1. Sanat Fuarı,
Apocalpyses, Saint-Germain en Laye 1991 La Bussola Galeria, Torino 1992
Galerie Hermés, Paris 1992 Galerie Vieille du Temple, Paris 1994
1950-2000 T.C. Merkez Bankası 1994 Çağdaş Türk Sanatı Kolesiyonu
Sergisi, AKM, Ankara 1995 Devlet Resim ve Heykel Müzesi, Ankara 2000
Beden/Ego, Galeri Nev, Ankara/İstanbul 2000 Hayal/Hakikat, Galeri Nev,
Ankara/İstanbul 2000 Mekan/Zaman, Galeri Nev, Ankara/İstanbul 2000
Nazar/İktidar, Galeri Nev, Ankara/İstanbul

Abidin Dino Kitapları



Kısa Hayat Öyküm - Can Yayınları
Sensiz Herşey Renksiz - Can Yayınları
Sinan - Bir Düşsel Yaşamöyküsü - Can Yayınları
Yeditepe Öyküleri - Can Yayınları