Amasya : Bedestenler

[Mc Zindan Ankara Style]

Amasya Bedesteni


Sultan II. Bayezıd’in Kapı Ağalarından Hüseyin Ağa tarafından 1483 yılında
yaptırılmıştır.


Osmanlı şehirciliğinin belli başlı merkezlerde meydana getirdiği sistemin
bir tekrarı niteliğinde olup, orijinal ölçülerine göre orta boy bir
bedestendir. Orijinalinde altı kubbeli bir yapı olup emsallerinden büyük
olduğundan emsalleri arasında bir çeşitleme olarak görülmektedir.


Plan şemasına göre ortada iki büyük ayağın taşıdığı kemerlerle altı kubbeli,
dört kapılı, doğusunda arastaya açılan diğer cephelerde kemerli dükkanlarla
desteklenmiş bir yapı iken 1970’li yıllarda kuzeydeki iki kubbeli mekanı,
özel idare iş hanı yapımı sırasında ortadan kaldırılmış ve onarımlar sonucu
bu günkü dört kubbesi ile ayakta kalabilmiştir.

Merzifon Bedesteni


Merzifon ilçe merkezinde, Gazi Mahbup Mahallesi’ndedir. Kara Mustafa Paşa
Cami’nin hemen doğusunda yer alır. Dikdörtgen planlıdır. Kara Mustafa Paşa
Vakfından olup 17. yüzyılda yapılmıştır.


İç mekanda kalın payeleri birleştiren büyük sivri kemerler, dokuz adet
kubbeden oluşan üst örtüyü taşımaktadır. Dıştan yapı; bir sıra kesme taş, üç
sıra tuğladan oluşan beden duvarlarına sahiptir. Ancak her cephenin orta
kesiminde kesme taştan dışa doğru çıkıntı yapmış tonoz örtülü dört adet
giriş kapısı mevcuttur. Bu kapılar arasında Bedesteni çevreleyen arasta
bulunmaktadır. Üst örtüsü dıştan hemen her bedestende olduğu gibi sekizgen
kasnaklı kirpi saçaklı kubbelerle örtülüdür.


XVII. yüzyılda Kara Mustafa Paşa ile altın yıllarını yaşayan Merzifon’un o
dönemlerde şehrin çekirdeğini teşkil eden yapılardan birisi olan bedesten,
bugün de ticari hayatın odak noktası konumundadır.

Gümüşhacıköy Bedesteni


İlçe merkezinde, Köprülü Camii'nin güneyinde yer alır. Köprülü Mehmet Paşa
tarafından 1660 yılında kendi adına camiinin külliyesi olarak
yaptırılmıştır. Doğu-batı yönünde ince uzun dikdörtgen planlıdır. Dört
kapılı yapının özellikle meydana bakan kapısı diğerlerine göre daha özenli
olup üzerine 1900 yılında Yanyalı Mustafa Paşa’nın oğlu Ali Rıza Bey
tarafından saat kulesi ilave edilmiştir.


Arada uzun dikdörtgen iki yanına sıralanmış beşik tonoz örtülü dükkanlardan
oluşmaktadır. Avluya bakan cepheler her bölümü oluşturan yüksek sivri
kemerler ve bunların aralarındaki payandalarla süslüdür.Üst kısımda cephe
boyunca payandaların çevresini de dolaşarak uzanan derin silmeler iç mekana
ayrı bir görünüm ve hareket kazandırmıştır.


Zamanla yapılan restorasyonlar sonucu kısmen değişikliğe uğrayan bedestenin
giriş kapılarındaki kırmızı-beyaz kemer örgüsü dikkat çekmekte olup yapıya
ayrıca renk katmıştır.1900’lerde yapılan saat kulesinin yıkılması üzerine
yerine bugünkü kulelerin yapıldığı bilinmektedir.