Kayar ve Tırmanır Kalıp Sistemleri

[Mc Zindan Ankara Style]

Bu yöntem sürekli ve hızlı bir uygulamayı beraberinde getirmekte, ek
bir iskele gereksinimini ortadan kaldırmaktadırlar. Ana ilke olarak,
kalıp yüksekliği sınırlı, ufak boyutta, çift cidarlı, rijit
konstrüksiyonlu ve zeminle bağıntısız asma bir sisteme dayanmaktadır.
Asma işlemi çelik ya da ahşap bir çerçeve ile sağlanmaktadır. Kaldırma
işlemi tırmanır kalıplarda vinç kullanılarak kaldırılmakta ve bir üst
kademeye çıkarılmaktadır. Kayar kalıplarda ise kaldırma çelik çubuk ve
yardımcı elemanlar ile yapılmaktadır . Kaldırma sırasında temel veya
sertleşmiş bir beton yüzey, mesnet görevi görmektedir.
Beton
dökümünden sonra sertleşme sırasında kayan kalıp elle kumandalı,
pnömatik ya da mekanik olarak yukarı kaldırılmaktadır. Kaldırma
işleminin hızı saatte 5 – 30 cm’dir. Her kaldırışta 1 – 4 cm yükselme
olmaktadır. Konstrüksiyon günde 1.50 – 2.00 metre yükselebilmektedir.
Kayar ve tırmanır kalıp sistemleri temelde şu elemanlardan oluşmaktadır:
Kalıp elemanı: Karşılıklı ahşap ve ya çelik kalıp panolardan oluşturulmaktadır.
Sehpa
iskelesi: Kalıp panoların yerlerini sabitleştirmekte ve betonun
basıncı ile kalıbın yukarı doğru hareketine yardımcı olmaktadır.
Kaldırma
elemanı: Tırmanma çubuklarının (mesnet çubukları) üstüne yerleştirilen
bu eleman, tüm kalıbın yukarı doğru kaldırılmasını sağlamaktadır.
Çalışma
platformları: Beton dökme işlerinde, işlemleri kolaylaştırma amacıyla
farklı düzeylerde kurulan platformlardır. Üst çalışma platformu
doğrudan doğruya kalıp panolarına bağlıdır. Alt çalışma platformları
ise zincir ya da çelik çubuklar ile üst platforma asılmaktadır. Üst
platformun işlevleri arasında malzeme stoku, çerçeve ve boşluk
kalıplarının konması, beton dökümü ve kalıbın kayması
sayılabilmektedir. Alt platform ise kalıptan çıkan beton yüzeylerinin
denetlenmesi, boşlukların düzeltilmesi ve kalıpların çıkarılması
amacıyla kullanılmaktadır.
İskele sehpası üzerine kurulan ahşap
çerçeve: Bu çerçeve; donatıların ve kabloların depolanmasına, elektrik
tesisatı ile düzeçlerin yerleştirilmesine olanak vermektedir.
Tesisat
şebekeleri: Sürecin aksamaması ve sürekliliğin sağlanması için
aydınlatma tesisatı ve elektrikli ekipmanlar için elektrik tesisat
şebekeleri gerekmektedir.
Boşluk çerçeveleri ve kalıplar: Projedeki boşluklar için gerekli ek kalıp elemanlarıdırlar.
Kayar
kalıp sistemleri sanayi tesislerinde özellikle yüksek betonarme
silolar, soğutma kuleleri, ambar, tank vb. yapıların yapımında
kullanılmaktadırlar. Enerji santralleri, çimento fabrikaları vb. sanayi
tesislerinde sıkça kullanılmaktadırlar.
--------------------------------------------------------------------------------
Kayar kalıplar ve tırmanır kalıplar arasında genel olarak şu farklılıklar vardır :
Tırmanır
kalıpta ilerleme hızı, kayar kalıba göre daha düşüktür. Ancak betonarme
demir montajı hızının, kayar kalıp ilerleme hızına (10-12 inç/saat)
ayak uyduramaması gibi durumlarda tırmanır kalıp ile çalışmak zorunlu
olabilir. Genel olarak, tırmanır kalıpta, kayar kalıba göre daha
kontrollü ve sonuçta da daha kaliteli bir imalat yapmak mümkün
olmaktadır.
Tırmanır kalıbın diğer bir üstünlüğü, sistemin kayar
kalıp kadar karmaşık olmamasıdır. Daha kısa zamanda eleman
yetiştirilebilmektedir. Kayar kalıpta yatay derz görünmez iken tırmanır
kalıpta yatay derz izleri görülmektedir. Bu bakımdan derz yerlerinde
özel itina gösterilmektedir. Kayar kalıp ve tırmanır kalıp arasında
seçim; teknik, ekonomik ve eleman kalitesine göre yapılır. Tırmanır
kalıp iki günde bir ano kadar yükselebilir. (Genellikle yaklaşık 3m.)